झीगु नेवाः भाय्, सास्कृति व साहित्ययात म्वाका तयेमाः धइगु बिचाः यानाः निस्वार्थ भावं सेवा यानाच्वनादीपिं म्हृवः हे जक व्यक्तित्वत झीगु समाजय् दु । उकी मध्ये यक्व ई न्हृयःनिसें कविता, नाटक, बाखं च्वयेगुया नापं समीक्षा तक नं यनाः नेवाः साहित्ययात तःमि यानाच्वनादीम्ह छम्ह हनेबःम्ह व्यक्तित्व खः "डा. जनकलाल वैद्य" ।
थनी न्हय्दा न्हृयः नेपाल संवत् १०५४ स भाजु रामलाल वैद्य व मय्जु आशामाया वैद्यया कोखं यलया क्वाःबहालय् वय्कःया जन्म जुल । वयां लिपा २०१७ साल पाखें मय्जु बिष्णुदेवी वैद्य लिसे वय्कःया इहिपा नं जुल । वय्कःपिनि स्वम्ह काय् व छम्ह म्हृयाय्लय् माइलाम्ह काय् धाःसा मदये धुंकल । थौंकन्हय् धाःसा यलया महालक्ष्मीस्थानय् च्वनादी । उगु इलय् भाजु डा. जनकलाल पाटन हाइस्कुलं एस.एल.सी. पास यानाः त्रिचन्द्र कलेजय् ब्वनादिल अले एम. ए. धाःसा त्रिभुवन विश्व विद्यालयनं यानादिल ।
वि.सं. २०४१ सालय् "नेपालभाषाया प्राचीन काब्यया सिर्जनात्मक अध्ययन" शीर्षक विषयया त्रि.वि.वि. पाखें विद्यावारिधि उपाधि कयादीम्ह दकलय् न्हापांम्ह ब्यक्तित्व हे डा. जनकलाल वैद्य खः ।
मचांनिसें हे आखः ब्वनेगु इच्छा दुम्ह भाजु जनकलालं धयादी— "उबलय् झिदा झिंछदाति दुबलय् न्हूगलय् पाजुपिनथाय् हे अप्वः च्वनेगु, अन पासापिंनं यक्व दु । अले लिक्कं छम्ह आखः ब्वंकीम्ह मास्तर नं च्वनादी । वय्कःयाथाय् मस्त बथां बथां आखः ब्वं वइगु स्वयाः तसकं आखः ब्वनेगु इच्छा जुयावल ।" व इलय् पासापिसं स्कुलय् यंकाः जााच बीकाः पास यानालि भर्ना तक नं यानाब्यूगु खा लुमंकादी ।
थःगु पढाइ सिधयेकाः आदर्श कन्या निकेतन स्कुलय् स्वदा प्यदाति आखः ब्वंाकादिल । वयां लिपा दरवार कलेज / थौंकन्हय् महेन्द्र रत्न कलेज दुथाय्) ताहाचलय् व त्रिचन्द्र कलेजय् नं अध्यापन यानादिल । स्वीन्यादा तक अध्ययन यानालि जक वय्कः -निवृत्तिभरण) रिटायर्ड जुयादिल ।
अध्ययन व अध्यापनया अलावा मचांनिसें हे साहित्य पाखे रुचि तयादीम्ह भाजु डा. जनकलालं धयादी— "उबलय् स्कुलया हाफटाइमय् पासापिं छथाय् च्वनाः कविता च्वयाः ब्वनाः न्यंकेगु । अथे हे छन्हु अन साहित्य सम्मेलन जुल उके सभापति जूम्ह कवि सिद्धिचरण श्रेष्ठ खः । उबले वय्कलं नं ब्वति कयाः 'सुलाकासा' धइगु कविता ब्वनाः न्यंकागु खा नं लुमंकादी । व इलय् सकसिनं कविता बांलाः धकाः स्याबासी नं ब्यूगु जुयाच्वन । वयां लिपा नं कवि सिद्धिचरणं न्हृयाथाय् नापलाःसां कविता, बाखं आदि च्वयेगु यायेमाः धकाः प्रोत्साहन बियादीगु नं धयादी ।"
गन इच्छा यात, अन द्यवं ईयात अनुकूल यानाबी धयाथें आदर्श कन्या स्कुलय् ब्वंकाच्वनादीगु इलय् विद्यालयया किरण पत्रिका पिकायेगु फुक्क जिम्मा वय्कःयात बियातःगु जुयाच्वन । उबलेनिसेंनं झन् हे च्वयेगु बानी जुयावल । उलिजक मखु त्रिचन्द्र कलेजय् अध्यापनया इलय् सुथसिया झिता निसें न्याता ई तक थःगु ब्वाकेगु ज्या क्वचायेकाः नं च्वयेगु ज्या यानाच्वनादीगु जुयाच्वन । मेपिनि छघौ निघौ ई बितय् याये थाकु धाइगु । तर वय्कःयात धाःसा ई वंगु हे मचाइगु खा नं कनादी ।
जागिरं निवृत्तीभरण जुइधुंकाः नं कविता, नाटक, बाखंया नापं समीक्षा यायेगुली निरन्तरता हे बियाच्वनादिल । वय्कःया प्रकाशित जुइधुंकूगु कृतित खः— सिद्धिदास अमात्यया सत्यसती खण्डकाव्यया समालोचना ग्रन्थ -वि.सं.२०२४), राष्ट्रिय अभिलेखालय, आशा सफूकुथिया अभिलेख ग्रन्थया वणर्ात्मक सूची च्वसापासा काठमाडौं -वि.सं.२०४८), कल्याणी नाटक -वि.सं.२०२४) कीर्तिलक्ष्मीया पलाः एकांकी स्वयम्भुया मिखा कथा संग्रह -वि.सं.२०४०) नेपालभाषाया प्राचिन काव्य सिर्जना -नेपाल राजकीय प्रज्ञाप्रतिष्ठान/२०५९) गोरखापत्र, कान्तिपुर, इनाप, खेलुइताः, मधुपर्क, झी, सितु आदि थीथीगु पत्रपत्रिकाय् अनुसन्धानात्मक, समीक्षात्मक व सिर्जनात्मक लेख रचना यानाः नापं न्यातपोल देगःया निर्माण प्रतिष्ठान कार्य सम्बन्धी अभिलेख ग्रन्थया अनुसन्धानात्मक व विश्लेषणात्मक अध्ययन -२०६१) आदि यक्व यक्व च्वयादीधुंकूगु दु ।
वय्कलं यानादीगु साहित्य सेवां यानाः यक्व सिरपाःत कायेगु सौभाग्य नं प्राप्त जूगु दु । नेपाल राजकीय प्रज्ञाप्रतिष्ठान पाखें मायादेवी पुरस्कार -२०५३), महेन्द्र विद्याभूषण, त्रि.वि.वि. व श्री ५ या सरकारपाखें दीर्घसेवा पदक, जानपद, सेवापदक, श्री ५ वीरेन्द्र शुभराज्यभिषेक पदक, साहित्यया मूलुखां भाषा ज्योति -वि.सं.२०५८), सनातन धर्म सेवा समिति पाखें अभिनन्दित व प्रतिभा पुरस्कार आदि यक्व सिरपा कयादीधुंकूगु दु ।
थःगु मां भाय्यात मतिना यायेगु झी सकसिगु कर्तब्य खः । नेपालीभाषी व भाषा बन्धुपिन्सं नेवाः भाय् व थःथःगु मेगु भाय् जुइमा थुपिं नेपाःया अनमोल सम्पति खः धइगु खा ल्वःमंके मज्यू धइगु वय्कःया बिचाः खः । वय्कलं च्वयादीगु सफुतिइनं उज्वःगु हे भावना क्यनादीगु दु । नेपाः देय्, जाति, नेवाः संस्कृति सदां अमर जुया च्वनेमाः धइगु वय्कःया कामना दु । जिवंकाछि निःस्वार्थ भावं नेवाः साहित्ययात याना बाखं, कविता, नाटक व समीक्षा च्वयाः तःमि यानादीम्ह भाजु डा. जनकलाल वैद्यया व्यक्तित्वयात झी सकलें नेवाःतय्सं अनुसरण यानाः वनेफुसा बांलाइ । न्हृयःब्वयाः - मधु श्रेष्ठ
थनी न्हय्दा न्हृयः नेपाल संवत् १०५४ स भाजु रामलाल वैद्य व मय्जु आशामाया वैद्यया कोखं यलया क्वाःबहालय् वय्कःया जन्म जुल । वयां लिपा २०१७ साल पाखें मय्जु बिष्णुदेवी वैद्य लिसे वय्कःया इहिपा नं जुल । वय्कःपिनि स्वम्ह काय् व छम्ह म्हृयाय्लय् माइलाम्ह काय् धाःसा मदये धुंकल । थौंकन्हय् धाःसा यलया महालक्ष्मीस्थानय् च्वनादी । उगु इलय् भाजु डा. जनकलाल पाटन हाइस्कुलं एस.एल.सी. पास यानाः त्रिचन्द्र कलेजय् ब्वनादिल अले एम. ए. धाःसा त्रिभुवन विश्व विद्यालयनं यानादिल ।
वि.सं. २०४१ सालय् "नेपालभाषाया प्राचीन काब्यया सिर्जनात्मक अध्ययन" शीर्षक विषयया त्रि.वि.वि. पाखें विद्यावारिधि उपाधि कयादीम्ह दकलय् न्हापांम्ह ब्यक्तित्व हे डा. जनकलाल वैद्य खः ।
मचांनिसें हे आखः ब्वनेगु इच्छा दुम्ह भाजु जनकलालं धयादी— "उबलय् झिदा झिंछदाति दुबलय् न्हूगलय् पाजुपिनथाय् हे अप्वः च्वनेगु, अन पासापिंनं यक्व दु । अले लिक्कं छम्ह आखः ब्वंकीम्ह मास्तर नं च्वनादी । वय्कःयाथाय् मस्त बथां बथां आखः ब्वं वइगु स्वयाः तसकं आखः ब्वनेगु इच्छा जुयावल ।" व इलय् पासापिसं स्कुलय् यंकाः जााच बीकाः पास यानालि भर्ना तक नं यानाब्यूगु खा लुमंकादी ।
थःगु पढाइ सिधयेकाः आदर्श कन्या निकेतन स्कुलय् स्वदा प्यदाति आखः ब्वंाकादिल । वयां लिपा दरवार कलेज / थौंकन्हय् महेन्द्र रत्न कलेज दुथाय्) ताहाचलय् व त्रिचन्द्र कलेजय् नं अध्यापन यानादिल । स्वीन्यादा तक अध्ययन यानालि जक वय्कः -निवृत्तिभरण) रिटायर्ड जुयादिल ।
अध्ययन व अध्यापनया अलावा मचांनिसें हे साहित्य पाखे रुचि तयादीम्ह भाजु डा. जनकलालं धयादी— "उबलय् स्कुलया हाफटाइमय् पासापिं छथाय् च्वनाः कविता च्वयाः ब्वनाः न्यंकेगु । अथे हे छन्हु अन साहित्य सम्मेलन जुल उके सभापति जूम्ह कवि सिद्धिचरण श्रेष्ठ खः । उबले वय्कलं नं ब्वति कयाः 'सुलाकासा' धइगु कविता ब्वनाः न्यंकागु खा नं लुमंकादी । व इलय् सकसिनं कविता बांलाः धकाः स्याबासी नं ब्यूगु जुयाच्वन । वयां लिपा नं कवि सिद्धिचरणं न्हृयाथाय् नापलाःसां कविता, बाखं आदि च्वयेगु यायेमाः धकाः प्रोत्साहन बियादीगु नं धयादी ।"
गन इच्छा यात, अन द्यवं ईयात अनुकूल यानाबी धयाथें आदर्श कन्या स्कुलय् ब्वंकाच्वनादीगु इलय् विद्यालयया किरण पत्रिका पिकायेगु फुक्क जिम्मा वय्कःयात बियातःगु जुयाच्वन । उबलेनिसेंनं झन् हे च्वयेगु बानी जुयावल । उलिजक मखु त्रिचन्द्र कलेजय् अध्यापनया इलय् सुथसिया झिता निसें न्याता ई तक थःगु ब्वाकेगु ज्या क्वचायेकाः नं च्वयेगु ज्या यानाच्वनादीगु जुयाच्वन । मेपिनि छघौ निघौ ई बितय् याये थाकु धाइगु । तर वय्कःयात धाःसा ई वंगु हे मचाइगु खा नं कनादी ।
जागिरं निवृत्तीभरण जुइधुंकाः नं कविता, नाटक, बाखंया नापं समीक्षा यायेगुली निरन्तरता हे बियाच्वनादिल । वय्कःया प्रकाशित जुइधुंकूगु कृतित खः— सिद्धिदास अमात्यया सत्यसती खण्डकाव्यया समालोचना ग्रन्थ -वि.सं.२०२४), राष्ट्रिय अभिलेखालय, आशा सफूकुथिया अभिलेख ग्रन्थया वणर्ात्मक सूची च्वसापासा काठमाडौं -वि.सं.२०४८), कल्याणी नाटक -वि.सं.२०२४) कीर्तिलक्ष्मीया पलाः एकांकी स्वयम्भुया मिखा कथा संग्रह -वि.सं.२०४०) नेपालभाषाया प्राचिन काव्य सिर्जना -नेपाल राजकीय प्रज्ञाप्रतिष्ठान/२०५९) गोरखापत्र, कान्तिपुर, इनाप, खेलुइताः, मधुपर्क, झी, सितु आदि थीथीगु पत्रपत्रिकाय् अनुसन्धानात्मक, समीक्षात्मक व सिर्जनात्मक लेख रचना यानाः नापं न्यातपोल देगःया निर्माण प्रतिष्ठान कार्य सम्बन्धी अभिलेख ग्रन्थया अनुसन्धानात्मक व विश्लेषणात्मक अध्ययन -२०६१) आदि यक्व यक्व च्वयादीधुंकूगु दु ।
वय्कलं यानादीगु साहित्य सेवां यानाः यक्व सिरपाःत कायेगु सौभाग्य नं प्राप्त जूगु दु । नेपाल राजकीय प्रज्ञाप्रतिष्ठान पाखें मायादेवी पुरस्कार -२०५३), महेन्द्र विद्याभूषण, त्रि.वि.वि. व श्री ५ या सरकारपाखें दीर्घसेवा पदक, जानपद, सेवापदक, श्री ५ वीरेन्द्र शुभराज्यभिषेक पदक, साहित्यया मूलुखां भाषा ज्योति -वि.सं.२०५८), सनातन धर्म सेवा समिति पाखें अभिनन्दित व प्रतिभा पुरस्कार आदि यक्व सिरपा कयादीधुंकूगु दु ।
थःगु मां भाय्यात मतिना यायेगु झी सकसिगु कर्तब्य खः । नेपालीभाषी व भाषा बन्धुपिन्सं नेवाः भाय् व थःथःगु मेगु भाय् जुइमा थुपिं नेपाःया अनमोल सम्पति खः धइगु खा ल्वःमंके मज्यू धइगु वय्कःया बिचाः खः । वय्कलं च्वयादीगु सफुतिइनं उज्वःगु हे भावना क्यनादीगु दु । नेपाः देय्, जाति, नेवाः संस्कृति सदां अमर जुया च्वनेमाः धइगु वय्कःया कामना दु । जिवंकाछि निःस्वार्थ भावं नेवाः साहित्ययात याना बाखं, कविता, नाटक व समीक्षा च्वयाः तःमि यानादीम्ह भाजु डा. जनकलाल वैद्यया व्यक्तित्वयात झी सकलें नेवाःतय्सं अनुसरण यानाः वनेफुसा बांलाइ । न्हृयःब्वयाः - मधु श्रेष्ठ
No comments:
Post a Comment