नेवाः एकता दिवसया छगू तँसा

                                                                                - लक्ष्मण राजवंशी

                     झीगु देसय् नसा, त्वासा, छेा, बुा, लः, मतया अनिकाल जूसां 'दिवस, दल, संघसंस्थाया सहकाल जुयाच्वंगु दु । सकलसित सकतां थः । तर नेवाःतय् मेगु छुं मथःसां दिवस छगूला मदयेक मगाः । खः, दिवस हनेत हिसिचा दुगु नां मन्त कि न्हातिका चकं, मिखा वालावाला, तुसिपु थें यैपुगु वा दयानं न्हाय् ˆयाफः जुलकि स्वैपिनि मयेफु । पुन्हि ला पुन्हि तर छु पुन्ही ? यःमरि, घ्यःचाकु, येान्याः, गुन्हुपुन्हि गुज्वःगु पुन्हि ? अथे हे दिवसया न्हृयःनेनं छगू यैपुसेच्वंगु ल्यासेपाउा, मे च्वकाय् तयेवं म्हुतुइ मन्हृयं मन्हृयं ई बुया वैगु च च पाउापाउा सवाःगु नां दयेमाः । पौष १८ खुन्हु हनेत्यंगु दिवसया नां खः "एकतादिवस" । सिंहदरवारया मूलुखा न्हृयःने दनाच्वंम्ह पृथ्वीनारायण शाहया पतिं अथें धस्वानाच्वंगु मखु । नेवाःतय्त 'एक' अर्थात् एकान्तया लागि हःपाः बियाच्वंगु खःला वा आसे छ नेवाःचातय्त धयाच्वंगु खः ? २००७ दानिसें थौंतक नं पार्टीत कलंगालय् खिचात ल्वाइथें ल्वानाच्वन । एकता यायेमसः दक्वसक्व पार्टीत ब्यागलं च्वनेगु स्वयाः छपु हे ध्वााय्, छगू हे पार्टी क्वाघासा थें एकता जूगुसा थौं नेपाःयागु थ्व अवस्था मज्वीगु खै ? क्वाःघासाय् चय्प्यता घासा दुसां छुं छता नसा जक यागु सवाः की । सवाः काइ । चःबी इरुथिरु ज्वीमाःसां लिसा कायेत लिफः स्वइमखु । झी क्वाःघासा हृयःमि । झी नेवाः ।नेवाःत दक्वसित छगू हे द्वकय् न्हृयंकेवं द्यः तुइमखु । एकता छुकेया लागि ? सुयागु लागि ? नेवाः छगू राष्ट्र Û झी दथ्वी थजाः क्वजाः धयागु मदु । थीज्यू मज्यू धयागु नं मदु । ज्याखाया लजगाःकथं ब्वथलातःपिं, झीगु ज्यां हे झीगु जात म्हसीका बी । जातीय विभेदया कारणं एकताया उद्देश्य जाती विभेद न्हंकेत खइमखु । एकता माःगु दु 'नेवाः राज्य तःलय् मलाकेया नितिं । गणतन्त्र, संघीयता, लोकतन्त्र यागु मंकाः आजु पूवंकेत नेवाः नापनापं 'अग्राधिकार लिसें स्वायत्त संघीय राज्य' या हिमायती सकललिसे एकता माःगु दु । सकतां दिवसया लागा नेवाःतय्गु लाछि, चुक व दबुलीदुने जक मखु देय् न्यंकेमाःगु दु ।नेवाःभाय् ल्हाइपिं नेवाः संस्कृति जक छ्यलीपिं नेवाःत लिसे जक एकता मखु, भाय् ल्हायेमसःपिं व संस्कृति हनेमसःपिं अझ ला जातं नेवाः मखु तर नेवाःया नुगः घानातःपिं नापं एकता दिवसय् दुथ्याके फयेमाः । खा जक म्वीकीपिं, लाये छुं मतसें नेवाः जुयागु नातां लवः काइपिं ं बांलाक म्हसीके फयेमाः । म्हुतु कःमियात ल्वाभः म्वाः । करपिन्त म्हुतु वायेत छुं लाय् तयेम्वाः । इलं थ्वाना हैगु नखःचखः हनेथें अनेतने नां छुनाः दिवस मानेयायेगु स्वयाः नेवाः राज्य छाये माल ? गुजःगु राज्य दुसा झी सकलें न्हृयनी ? थुजःगु खा नेवाः गैर नेवाःतय्त ध्वाथुइका बी फुसा दिवस हनागुया मू दइ । थुजःगु ज्यायागु बांलाःगु लिच्वः सकभनं लाइ । दबली तिंतिं न्हुयाः दिवस न्यायेकेवं नेवाः स्वायत्त राज्य चूलाइ मखु । शक्ति प्रदर्शनया नापनापं संगठनीक संरचना व थुकेयागु संजाल देय्न्यंक क्वातुका वनेफुसा दिवसं बीगु सन्देश सार्वजनिक कथं नालाकाइ । येाया खुल्ला मञ्चय् थ्वयेकीगु सः देय् छगुलिं न्यनी । स्वनिगः पिनेनं नेवाःत दु धयागु थ्वी की । झीत स्वायत्त राज्य मदयेकं मगाः । थ्व सत्य खः । लिसें झी नं थ्व देय्या राष्ट्रपति, प्रधानमंत्री, सभामुख, प्रधान न्यायाधीस व राष्ट्रदुने व पिनेच्वंगु कुटनैतिक नियोग, यू.एन.ओ थीथी नीति निर्माण याइगु थासय् नं च्वनेमाःगु दु । झी नेवाःजक मखु नेपाःया सक्षम बौद्धिक शक्ति झी नागरिक नं खः , देय्या नागरिकया नातां राष्ट्रिय व अन्तर्राष्ट्रिय राजनैतिक रंगमंचय झीत नं थाय् दयेमाः । नां छगू झीगु, गां छगुलिं करकिगु ? थ्व एकता दिवसयागु सन्देश ज्वीफइमखु ।गणतन्त्र वसांनिसें झीसं सासः हे मˆयूसे छतां छता खा ल्हानावया च्वना  'अग्राधिकार नापं नेवाः स्वायत्त राज्य माः हे माः ।' नेवाः राज्यया लागि सः तयेया लागि क्वाःगु सासः मदयेकं मगाः । प्वाथय् नसा मदयेकं सासः पिहांवइमखु । लः मदयेकं म्वाये फइमखु । मत मदयेकं मिखां छुं नं तिˆयाये फइमखु । देशय् दुने शान्ति व सुरक्षा मदयेकं म्वाये बी मखु । म्वानाच्वंपिं मनू हे मदुसा राज्य सुया लागी ? बजाः भाः न्हिंन्हिं थहां वनाच्वन । माघ १ गतेनिसें मतया भाः हानं २० प्रतिशत थकाय् धकाः मन्त्री जूम्ह ग्वाय् पियाच्वन । न्हिं ११ घौ मत मच्याः । हितिं लः महाः । ध्वंनं खाचा लाये थें जनतातय्त लानाः गःपः म्वयेहिलाच्वंगु सकसिनं वाःचाः तर थुजःगु खाय् विरोधी सः गनं तायेमदु । नेवाः राज्य मवःतले न्हृयागु ध्वंनं स्वःथें स्वया च्वनेगु खःसा बल्लाः त्याः याक्व पाक्व नक्व पच अराजक राज्य निर्माणयात तिबः जूवनी । झी हालाच्वना न्हृयःसू चाःम्ह मचा थें । नेवाः राज्य पलिस्था यायेगु धाथेंयागु मनंतुना खःसा नेवाः राज्ययागु व्यवस्थापन गथे यायेगु ? करकिया जालझेलं नेवाः राज्य मवैगु इलय् पलाः न्हृयाकेत संगठनिक संरचना दयेकाः आः हे न्हृयां मवन कि स्वनिगः बन्द, चक्का जाम यानाः सतकय् छ्वयेकू टायरया नौ व कुंनापं ल्यनीमखु । मांनं न्हाय्पने चिकं थंकाः निभालय् च्वनाः घ्यःचाकु यागु सवाः कयाच्वनेगु हामो संलूमखु थें नेवाः एकतादिवस मखयेमा ।एकता दिवस झः झः धायेक हनेफयेमा । हानं हानं दिवसया सवाः ˆयये दयेमा । नेवाः राज्य घोषणा याःगु पुष १ व पुष ११ तिथि तुतफुट जुयाः पुष १८ य् दिवसया तिथि चूलाःगु जूसा दिवसया लसताय् भिंतुना ।